راهنمای جامع تحصیل در فرانسه ۲۰۲۱
تحصیل در فرانسه از گذشته های دور تا به امروز برای علاقمندان به علم و دانش همواره جذاب بوده است. تاریخ غنی، توجه مناسب دولت این کشور به هنر و دانش، کیفیت بالای سیستم آموزشی، در کنار شهریه‌های ارزان بسیاری از دانشگاه‌ها و همچنین سبک دلنشین و آزاد زندگی فرانسوی، بسیاری از دانشجویان خارجی را به سمت تحصیل در فرانسه سوق داده و می دهد.
فرانسه هر سال حدود یک چهارم بودجه خود را صرف آموزش می کند و این نشان دهنده اهمیت بالای آموزش در این کشور است. نزدیک به 3500 موسسه آموزشی شامل دانشگاه و مدارس عالی وجود دارد که دانشجویان می توانند برای تحصیل در آن ها اقدام کنند، همچنین به طور معمول شهریه دانشگاه های فرانسه رایگان است.
زبان رسمی مردم این کشور فرانسوی است هرچند به انگلیسی تسلط دارند، البته اکثر دوره های دانشگاهی در این کشور به زبان فرانسه است. سه مقطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکترا در این کشور آماده پذیرش دانشجویان خارجی است.
تحصیل در فرانسه در مقطع کارشناسی
برای تحصیل در فرانسه در مقطع کارشناسی، باید مدرک دیپلم دبیرستان داشته باشید. سال تحصیلی در یک کالج یا دانشگاه فرانسه از نیمه سپتامبر تا پایان ژوئن سال بعد است. البته برخی از موسسات ممکن است در طول سال نیز ثبت نام کنند.
اگر مایل به حضور در یک موسسه آموزش عالی در فرانسه هستید، باید مقدمات تحصیل خود را زودتر از موعد مشخص کنید و درخواستی را حداقل 3 ماه قبل از تاریخ شروع دوره های مورد نظر ارائه دهید. اخیراً، فرانسه بسیاری از گزینه های تحصیلی برای دانشجویان کارشناسی را در کنار سایر کشورهای اروپایی با مدرک زبان انگلیسی ارائه می کند. بنابراین، اکنون دانشجویان دیگر نیازی به گذراندن قطعی زبان فرانسه ندارند و در واقع آسان تر می توانند در دانشگاه های فرانسه تحصیل کنند.
با این وجود برای زندگی در فرانسه باید تا حدی به این زبان مسلط باشید. مدت زمان دوره کارشناسی معمولاً 4 سال است البته در بعضی رشته ها ممکن است این دوره بیشتر یا کمتر باشد.
تحصیل در فرانسه در مقطع کارشناسی ارشد
دوره کارشناسی ارشد در فرانسه به طور معمول دو سال است. دوره های امتحانی معمولاً در پایان ترم ها برگزار می شود. بیشتر برنامه های کارشناسی ارشد فرانسه نیز شامل یک پایان نامه یا همان پروژه تحقیقاتی توسعه یافته است.
تحصیل در فرانسه در مقطع دکترا
دکترا در فرانسه با سایر کشورها کمی متفاوت است. شما به طور معمول باید چندین مؤلفه دیگر را در کنار پایان نامه خود تکمیل کنید. در طی دوره دکترا، شما باید دوره های تحقیقاتی را بگذرانید که شامل جلسات تدریس و سمینارهای مرتبط با پروژه شما است. علاوه بر این، ممکن است مجبور شوید چندین جلسه آموزشی در چارچوب دوره تحصیلی خود برگزار نمایید.
در کنار این، شما باید پروژه تحقیقاتی خود را انجام دهید که در نهایت منجر به تهیه یک پایان نامه خواهد شد. در فرانسه، برای تکمیل دکترا بسته به رشته 3 یا 6 سال زمان لازم است، هر چند که محدودیت زمانی قانونی ندارد. برای پذیرش در مقطع دکترا رزومه علمی و ارائه مدرک زبان مرتبط با دوره شما مهم خواهد بود.
تحصیل در فرانسه در رشته‌های پزشکی
کشور فرانسه، سالانه بیش از 18000 دانشجوی پزشکی از ملیت‌ها و کشورهای مختلف دنیا پذیرش می‌کند. تحصیل در فرانسه برای رشته‌های پزشکی، کار تجربی همراه با مطالعات نظری خواهد بود.
معمولاً برای گرفتن مدرک دکتری پزشکی، به 9 سال زمان نیاز است. اما گرفتن تخصص‌هایی مانند جراحی یا طب کودکان، دست‌کم 10 تا 12 سال زمان می‌برد.
شهریه دانشگاه‌ها در کشور فرانسه
شهریه در دانشگاه‌های دولتی این کشور بسیار کم و در مقایسه با بسیاری از دانشگاه‌های دنیا، نزدیک به هیچ است. شهروندان و افرادی که اقامت دائم فرانسه یا کشورهای EEA و سوئد را اخذ کرده‌اند، برای تحصیل در فرانسه و دانشگاه‌های دولتی این کشور، هیچ شهریه‌ای نباید بپردازند (به جز یک هزینۀ ثبت‌نام سالیانه که به آن “immatriculation charge” می‌گویند و حدود 200 یورو در هر سال است). دانشجویان خارجی از کشورهای دیگر، باید مبلغی در حدود 3000 تا 4000 یورو در سال، برای تحصیل در فرانسه و دانشگاه‌های دولتی آن بپردازند. این هزینه ها به صورت تقریبی به شکل زیر است:
- سالانه 2770 یورو برای دوره‌های کارشناسی
- سالانه 3770 یورو برای دوره‌های کارشناسی ارشد
- سالانه 380 یورو برای دوره‌های دکتری (شهریه‌ای برابر با شهریۀ دانشجویان شهروند EEA و سوئد که در نتیجه تحصیل در فرانسه در مقطع دکترا برای دانشجویان غیراروپایی، بسیار مقرون‌به‌صرفه خواهد بود).
- مقادیر بیان شده، فقط مربوط به دانشگاه‌های دولتی کشور فرانسه هستند و دانشگاه‌های خصوصی، سالانه شهریه‌ای بین 3000 تا 20000 یورو دارند.
نکته مهم: تحصیل به زبان انگلیسی در مقطع کارشناسی و کارشناسی ارشد نیازمند پرداخت شهریه بالاتری است. در واقع هزینه های عنوان شده مختص تحصیل به زبان فرانسوی است. با این حال در مقطع دکترا تفاوتی بین شهریه تحصیل به زبان فرانسوی و انگلیسی وجود ندارد.
برای اینکه بفهمید در چه دانشگاه هایی و در چه رشته هایی امکان تحصیل به زبان انگلیسی فراهم است باید به وب سایت آن دانشگاه مراجعه کنید.
شرایط سنی تحصیل در فرانسه
به طور کلی بسیاری از دانشگاه ها شرایط سنی تعیین نکرده اند و به طور قطع نمی توان گفت بعد از چه سنی دیگر نمی توان درخواست فرستاد ولی بهتر است در رنج سنی خاصی فرستاده شود.
برای پذیرش کارشناسی بهتر است زیر 20 تا 21 سال باشید تا در سفارت هم به مشکل برخورد نکنید. برای مقطع ارشد نیز بهتر است زیر 25 سال داشته باشید هر چند اگر بالای آن باشید نیز نمی توان به قطعیت گفت پذیرش ممکن نیست. برای مقطع دکترا نیز انعطاف بیشتری وجود دارد و تا سن 33 سال چندان مشکلی نخواهد بود.
مدارک مورد نیاز برای تحصیل در فرانسه
- رزومه
- انگیزه نامه
- مدارک تحصیلی
- مدارک کاری
- مدرک زبان
- توصیه نامه
- پروپوزال برای دکترا
- مدارک شناسایی معتبر
هزینه‌های زندگی و تحصیل در فرانسه برای دانشجویان خارجی
هزینه‌های زندگی و تحصیل در فرانسه را تا رسیدن به یک درآمد مطلوب می‌توان به‌گونه‌ای مدیریت کرد که چندان گران نشود. حتی در شهرهای گرانی مانند بوردو، لیون و تولز می‌توان با 850 تا 1000 یورو در ماه زندگی کرد که بیشتر آن نیز صرف هزینه‌های مسکن می‌شود. در برخی شهرهای کوچک‌تر می‌توان هزینه زندگی را پائین‌تر هم آورد. البته در مورد شهر پاریس این‌گونه نیست: هزینه‌های زندگی در شهر پاریس در کمترین حالت حدود 1250 تا 1400 یورو در ماه است و این میزان هزینه تنها در صورتی میسر می‌شود که دانشجو بتواند خوابگاه دانشجویی بگیرد!
دولت فرانسه متعهد شده که تعداد بورسیه‌ها را بالاتر ببرد و سازمان‌های زیادی هستند که به دانشجویان خارجی بورسیۀ تحصیل در فرانسه می‌دهند.
دانشجویان زیر 25 سالی که دوسال از اقامت آنها در فرانسه می گذرد، می توانند درخواست بورسیه تحصیلی کنند. معمولا اکثر کسانی که تقاضای بورسیه تحصیلی کرده اند، موفق به دریافت آن شده اند.
بورسیه‌های تحصیلی در فرانسه
مؤسسات دولتی فرانسه و برنامۀ Erasmus، تعداد زیادی بورسیۀ دانشجویی به دانشجویان خارجی عرضه می‌کنند تا از آنها در طول تحصیل در فرانسه حمایت مالی کنند.
- بورسیه‌های وزارت امور خارجه: وزارت امور خارجه کشور فرانسه، بورسیه‌های متنوع بسیاری برای دانشجویان خارجی واجد شرایط دارد. 25% از این بورسیه‌ها، مستقیماً توسط وزارت‌خانه در چارچوب برنامه‌های Eiffle (برای دوره‌های کارشناسی ارشد و دکتری) و Major (برای دانشجویان خارجی برتر که از مدارس فرانسوی خارج از کشور فرانسه فارغ‌التحصیل شده‌اند) عرضه می‌شود. تامین هزینۀ بقیۀ بورسیه‌ها توسط سفارت‌خانه‌های فرانسه در خارج انجام می‌شود.
- بورسیه‌های وزارت آموزش عالی فرانسه: برای گرفتن این نوع بورسیه‌ها، باید دست‌کم دو سال در فرانسه زندگی کرده و مالیات پرداخته باشید. معمولاً این بورسیه‌ها به دانشجویان پژوهشگر دکترا و فوق دکترا تعلق می‌گیرد.
- بورسیه‌های عرضه شده توسط سازمان‌های منطقه‌ای: این بورسیه‌ها، بورسیه‌هایی هستند که سازمان‌های منطقه‌ای به دانشجویان خارجی که در دوره‌های تحصیلی منطقۀ آنها ثبت‌نام کرده‌اند، می‌دهند. معمولاً این بورسیه‌ها نیز به دانشجویان دکترا و فوق دکترا تعلق می‌گیرد.
Campus Bourses یک ابزار بسیار عالی برای پیدا کردن بورسیه‌های مختلف است. در وب‌سایت آن، اطلاعات مربوط به بورسیه‌های عرضه شده برای دانشجویان خارجی قابل مشاهده هستند.
کار دانشجویی در فرانسه
در فرانسه هر دانشجو حق دارد نظر به دوره تحصیلی خود 15 تا 20 ساعت در هفته کار کند. دانشجو از بدو ورود به فرانسه اجازه کار دارد و مانند برخی کشورها نیازی ندارد تا از اداره کار، مجوز دریافت کند. حداقل دستمزد کاری در فرانسه 9 یورو در ساعت است.
