تحصیل در مقطع دکترا در آلمان ۲۰۲۱ (شرایط و هزینه تحصیل)

در مطالب پیشین شرایط مهاجرت تحصیلی به آلمان و همچنین تحصیل کارشناسی ارشد در آلمان را مورد بررسی قرار دادیم، اما در این مقاله قصد داریم شرایط و هزینه تحصیل در مقطع دکترا در آلمان را به صورت کامل بررسی کنیم. اگر قصد تحصیل در مقطع دکترا در آلمان را دارید خواندن این مقاله را به شما توصیه می کنیم.

درک دلایل محبوبیت آلمان به عنوان یکی از مقاصد اصلی دانشجویان برای تحصیل در مقطع PhD کار سختی نیست. آلمان به عنوان یکی از 8 کشور صنعتی جهان با داشتن اقتصادی پویا یکی از رهبران نوآوری و پیشرفت در جهان است. این کشور با داشتن صدها دانشگاه طراز اول یکی از قطب های اصلی علم و دانش در جهان به شمار می رود.

بنابراین تحصیل در مقطع دکترا در آلمان برای دانشجویان اکثر کشورهای جهان نوعی پیشرفت بزرگ محسوب می شود.

راهنمای ساختار آزمون زبان دکتری

شرایط تحصیل در مقطع دکترا در آلمان

دوره های PhD در آلمان تقریباً ۴ ساله است. این دوره ها هم به زبان آلمانی و هم انگلیسی قابل ارائه است. یکی از شرایط مهم تحصیل در مقطع دکترا در آلمان داشتن مدرک زبان است.

اگر قصد تحصیل در مقطع دکترا به زبان آلمانی را داشته باشید داشتن مدرک زبان آلمانی DSH و یا  TestDaf برای شما الزامی است. اگر قصد تحصیل در مقطع PhD به زبان انگلیسی را داشته باشید داشتن مدرک آیلتس و یا تافل برای شما الزلمی است. البته نمره مورد نیاز در این آزمون ها بسته به دانشگاه متفاوت است و شما قبل از ارائه مدرک باید نمره مورد نیاز را از دانشگاه مورد نظرتان استعلام کنید.

شرط مهم دیگر تحصیل در مقطع دکترا در آلمان کسب موافقت از استاد راهنما است. همچنین بسیاری از دانشگاه های آلمان برای ادامه تحصیل در مقطع دکترا شرط معدل دارند. به این معنی که معدل کارشناسی ارشد شما باید نمره قابل قبولی باشد.

سطح دانش زبان آلمانی مورد نیاز برای مهاجرت به آلمان

از دیگر شرایط مورد نیاز برای پذیرش در مقطع دکترا در آلمان دارا بودن پروپوزال مناسب است و این پروپوزال بایستی مورد تایید استاد راهنما باشد. سیستم مقطع دکتری در بیشتر دانشگاه ها در آلمان بدین گونه است که دانشجو پس از پاس کردن تعدادی واحد و انجام کارهای تحقیقاتی به صورت پروژه ای و بعد از اخذ تایید نهایی استاد راهنما می تواند از تز(پایان نامه) خود دفاع کند.

یک تفاوت شاخص در روند پذیرش در دوره PhD با دوره های پایین تر مرجع صدور پذیرش است. در مقطع PhD پذیرش در هر دانشگاه به صورت جداگانه است و همین موضوع اهمیت استاد راهنما را بیشتر می کند.

روش های اخذ مدرک PhD در آلمان

شما با دور ورش می توانید از دانشگاه های آلمان مدرک دکترا اخذ کنید:

1. دکترا انفرادی (Individual doctorate)

این یک روش سنتی هنوز هم متداول ‌ترین شیوه اخذ PhD محسوب می‌شود. شما در حین تحصیل در دوره‌ دکترا، تز یا رساله‌ خود را تحت نظارت یک پروفسور (استاد راهنما) آماده می‌کنید اما عمدتاً باید به‌طور مستقل روی پروژه‌ خود کار کنید. مدت ‌زمان فرآیند فارغ ‌التحصیلی در این روش متغیر است اما عموماً از سه تا پنج سال طول می‌کشد.

شما برای اخذ مدرک PhD خود، محدود به انجام امور پژوهشی‌تان صرفاً در یک دانشگاه نیستید؛ بلکه می‌توانید یک پروژه را در یک سازمان پژوهشی غیردانشگاهی یا در یک شرکت آلمانی در بخش صنعت انجام دهید.

2. برنامه های ساختاری دکترا (Structured PhD programs)

این شیوه شامل یک گروه از دانشجویان مقطع دکتراست که از سوی گروهی از اساتید راهنما، راهنمایی می‌شوند. بیش از 700 طرح با این ویژگی در آلمان وجود دارد که بیشتر آن‌ ها به زبان انگلیسی انجام می‌شود. این روش با روش دکترای انفرادی متفاوت است زیرا پروپوزال تحقیقی دانشجویان باید در قالب یک طرح منسجم با یکدیگر تناسب و ارتباط داشته باشد، در حالی که روش انفرادی برای طرح ‌های تحقیقی شخصی، ساختار آزادانه ‌تر و منعطف ‌تری دارند.

کدام دانشگاه ‌های آلمان ارائه‌دهنده دوره‌ PhD هستند؟

دانشگاه‌های زیادی در کشور آلمان، ارائه‌دهنده‌ دوره‌ PhD هستند. موسسه تبادل آکادمیک آلمان (DAAD) پایگاه داده‌ای را ارائه می‌کند که می‌توانید جهت جستجوی برنامه‌ مناسب دکترا از آن استفاده کنید.

تحصیل در مقطع دکترا در آلمان چقدر هزینه دارد؟

هزینه‌ تحصیل در سطح PhD، حداقل برای شش ترم اول در همه‌ دانشگاه‌های کشور آلمان رایگان است. البته دانشجویان دوره‌ دکترا نیز باید مبلغی بین 150 تا 200 یورو را جهت پوشش هزینه‌ ثبت‌نام و مخارج دیگر پرداخت کنند.

دریافت ویزای کاری آلمان

این بدان معناست که مخارج اصلی شما در واقع همان هزینه‌ های عمومی زندگی در آلمان خواهد بود. اگر نیاز به اخذ ویزای دانشجویی دارید، از شما انتظار می‌رود که بتوانید استطاعت مالی و دسترسی به حداقل 8000 یورو در سال را اثبات کنید. با این حال، بر اساس آمار منتشرشده از سوی اداره امور دانشجویی کشور آلمان، این رقم نیز کافی نیست زیرا یک دانشجو به‌طور میانگین به حدود 820 یورو در ماه برای پوشش هزینه‌های زندگی مثل اجاره، خوراک، پوشاک، حمل‌ونقل، اقلام موردنیاز، تفریح و سایر هزینه‌ها نیاز دارد.

برای اخذ پذیرش در مقطع دکترا در آلمان باید چه کاری انجام دهید؟

در کشور آلمان، هیچ فرآیند و سیستم مرکزی یا اداره‌ گزینش خاصی برای انتخاب دانشجویان دکترا وجود ندارد. بنابراین، در ابتدا باید استاد مناسبی را پیدا کنید که تمایل داشته باشد به‌عنوان استاد راهنما با شما همکاری کند. چنین فردی را می‌توانید از طریق برقراری تماس از دانشگاه فعلی‌تان یا از طریق جستجو در مراکز، تیم‌ها یا مؤسسات پژوهشی که مرتبط با زمینه‌ مورد علاقه‌ شما هستند، پیدا کنید. وب‌ سایت ‌های زیر نیز می‌توانند به شما در یافتن استاد راهنمای مناسب کمک کنند:

• DAAD
• PhD Germany
• de
• de

پس از یافتن استاد راهنمای مدنظرتان، دپارتمان یا کمیته‌ مربوطه باید صلاحیت شما را به‌عنوان یک داوطلب تحصیل در مقطع PhD تائید نماید. این فرایند عموماً مستلزم تکمیل تقاضانامه‌ای است که در آن توصیه ‌نامه‌ استاد راهنمایتان و نیز رونوشت‌های تأییدشده از مدارک آکادمیکی که شما را برای تحصیل در مقطع PhD ، واجد شرایط می‌کنند، وجود دارد. در صورت نیاز، نتیجه‌ آزمون زبان آلمانی یا انگلیسی شما نیز باید در این تقاضانامه وجود داشته باشد. اداره‌ امور دانشجویی دانشگاه مدنظر شما این مدارک را بازبینی کرده و پس از آن مجوز آغاز تحصیل شما در مقطع PhD را صادر می‌کند.

مرحله‌ بعدی، ثبت‌نام در دانشگاه مربوطه است. برای این امر، دانشگاه ابتدا باید تقاضانامه‌ شما برای پذیرش در مقطع دکترا را قبول کند. هر چند که نیاز نیست که داوطلب در تمام دپارتمان‌ها به‌صورت رسمی ثبت‌نام کند. شما می‌توانید در وب‌سایت رسمی دانشگاه مربوطه به تمام شرایط و الزامات ثبت‌نام دسترسی داشته باشید.

ضمناً باید اطمینان حاصل کنید که مدارکتان مورد تأیید قرار بگیرند. همچنین باید ویزای دانشجویی یا اجازه‌ اقامت دریافت کنید و مطمئن شوید که از استطاعت مالی کافی برای اقامت برخوردار هستید.

آیا به ویزای دانشجویی نیاز دارید؟

پاسخ این سؤال به کشور یا منطقه‌ شما بستگی دارد. بسیاری از دانشجویان به چنین ویزایی نیاز ندارند اما در عوض به مجوز اقامت نیاز دارند. می‌توانید در مورد کشورهایی که به چنین ویزایی نیاز دارند تحقیق کنید؛ اما مشخصاً به‌عنوان یک داوطلب ایرانی که مایل به تحصیل در مقطع دکترا در آلمان هستید، به ویزای دانشجویی آلمان نیاز دارید.

آیا می‌توان کمک‌ هزینه (Fund) دریافت کرد؟

بیشتر دانشجویان PhD در آلمان روی یک پروژه تحقیقاتی پولی کار می کنند یا بورس تحصیلی دریافت می کنند. اگر می خواهید برای کمک به هزینه های خود درخواست کمک هزینه تحصیلی کنید، می توانید این موارد را از طریق وب سایت رسمی دانشگاه مورد نظر برای تحصیل پیدا کنید.