چالش های پیش روی آموزش مجازی در مدارس
پس از پاندمی کرونا، آموزش مجازی در مدارس از یک شیوه آموزشی کمتر شناخته شده و نه چندان ضروری به تنها شیوه آموزشی امن تبدیل شد. هر چند زیرساخت های آموزش آنلاین در بسیاری از مناطق کشور همچنان ضعیف است اما با توجه به امکانات بینظیر این شیوه آموزشی قابل پیش‌بینی است که در آینده باید آموزش مجازی در مدارس به شکل جدی مورد توجه مسئولان وزارت آموزش و پرورش قرار بگیرد.
نحوه آموزش مجازی در مدارس
در مقطع دبستان ضمن آنکه دانش آموزان مهارت های اساسی خواندن و نوشتن، علوم پایه و مفاهیم ابتدایی ریاضی را فرا می گیرند، فرصت یادگیری و مشارکت در کارهای گروهی با دیگر همسالان، ارتقای مهارت های زندگی و اجتماعی و پرورش استعداد های خود را دارند. از این رو نحوه آموزش مجازی در مدارس ابتدایی باید به گونه ای باشد که علاوه بر ارائه مطالب درسی زمینه را برای رشد و توسعه فردی دانش آموزان نیز فراهم کند.
دانش آموزان از طریق تعامل و برقراری ارتباط با اطرافیان و محیط است که بسیاری از مطالب و مفاهیم آموزشی را فرا می گیرند، به طور معمول در کلاس های درس حضوری دانش آموزان از این تعامل برخوردار هستند اما در کلاس های مجازی اینطور نیست. به همین دلیل آموزش در فضای مجازی نیازمند بستری مناسب است تا منجر به شکل گیری ارتباط و تعامل شود، تا از طریق آن بتوانند محتوای آموزشی را فرا گیرند.
تولید محتوای آموزشی متناسب دانش آموزان
یکی از نیاز های مهم آموزش مجازی در مدارس محتوای آموزشی متناسب دانش آموزان است. بخش مهمی از یادگیری از طریق عمل مشاهده و شنیدن صورت می گیرد. بنابراین ارائه محتوای سمعی و بصری عملکرد دانش آموزان را بهبود بخشیده و سرعت یادگیری آنان را افزایش می دهد. محتوای درسی مناسب برای آموزش مجازی شامل فیلم های کمک آموزشی، ویدیو های آموزشی ضبط شده توسط معلم، فایل های صوتی-تصویری و … است.
مفهومی بودن و آموزش غیر مستقیم مطالب درسی اهمیت بسیاری در فرایند یادگیری دارد. این سبک آموزش باعث نهادینه شدن و تثبیت مفاهیم آموزشی در ناخودآگاه دانش آموز می شود. همینطور محتوای خلاقانه و متناسب با علایق و سن دانش آموزان زمینه را برای فراگیری بهتر مطالب درسی فراهم می کند.
به عنوان مثال شاید تدریس آنلاین ریاضی دبستان کار دشواری به نظر برسد اما واقعیت این است که ضبط یک فیلم آموزشی که در آن مباحث ریاضی به صورت داستان محور توضیح داده شود و یا استفاده از ابزارهای آموزشی مختلف آموزش مجازی ریاضی را امری آسان و امکان پذیر می کند.
بهبود آموزش مجازی در مدارس
همانطور که پیش‌تر هم اشاره شد وضعیت آموزش مجازی در مدارس ما چندان مناسب نیست. به جز بحث فراهم کردن زیرساخت ها و همچنین ارائه امکانات مناسب به دانش آموزان نیازمند، سطح آموزش آنلاین نیز باید ارتقاء پیدا کند.
از جمله راهکارهای بهبود آموزش مجازی در مدارس می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- تهیه تقویم و برنامه آموزشی
- تولید محتوای آموزشی جذاب و خلاقانه
- استفاده از نرم افزار های آموزشی پایه ابتدایی
- تعامل با دانش آموزان
- ارزیابی دانش آموزان و دریافت مداوم بازخور از آنها
- ایجاد فضای آموزشی پویا و شاد
- استفاده از فیلم های کمک آموزشی
چالش ها و موانع آموزش مجازی در مدارس
مهم‌ترین چالش‌هایی که بر سر راه آموزش مجازی در ایران وجود دارد عبارتند از:
- کمبود زیرساخت‌های فنی و مخابراتی
- نیاز مخاطبان به سواد رایانه‌ای
- لزوم تهیه محتوای الکترونیکی
- محدود بودن مدرسان راغب به کار در این حیطه
- نبود سرمایه‌گذاری مناسب در زمینه فناوری اطلاعات
- نبود نیروی انسانی آموزش دیده و مناسب
- نبود ارتباط چهره به چهره بین مدرس و دانش‌آموز
- بومی نبودن محتوای آموزشی
- لزوم تایید محتوای دوره‌ها توسط سازمان‌ها و ادارات
- وجود نظام آموزشی متمرکز و یکسویه در برنامه‌ریزی‌های آموزشی و درسی
- نبود شبکه‌ای واحد در سطح کشور، برای پشتیبانی از آموزش آنلاین
