بررسی وضعیت آموزش آنلاین در مدارس جهان | جایگاه ایران کجاست؟
شیوع کرونا و تعطیلی اجباری مدارس باعث شد، آموزش آنلاین در مدارس وارد فاز جدیدی شود. تا پیش از شیوع کرونا سرعت رشد آموزش مجازی بسیار آهسته بود اما با همه گیری کویید-19، در بسیاری از کشورهای جهان، آموزش مجازی به سرعت جایگزین آموزش حضوری شد.
این سرعت البته در همه جای جهان یکسان نبود. بعضی کشورها که زیرساخت های مناسبی در این زمینه داشتند موفق شدند خیلی زود خود را با شرایط جدید تطبیق دهند. در مقابل بعضی از کشورها به دلیل نبود یا کمبود همین زیرساخت ها همچنان موفق نشده اند که وضعیت آموزش دانش آموزان را سر و سامان بدهند. در این مطلب نگاهی خواهیم داشت به وضعیت آموزش آنلاین در مدارس جهان و همچنین وضعیت آموزش آنلاین در مدارس ایران.
زیر ساخت های آموزش آنلاین در مدارس
البته قبل از بررسی وضعیت آموزش مجازی در مدارس جهان بهتر است بدانیم زیرساخت های مورد نظر سازمان های جهانی در این زمینه شامل چه چیزهایی است.
سازمان همکاری‌های اقتصادی OCED شاخص‌های جهانی آمادگی برای آموزش‌های دیجیتال را شامل این موارد می داند: پلتفرم مناسب آموزش آنلاین، دسترسی دانش آموزان به مکانی آرام برای یادگیری در خانه، دسترسی به یک دستگاه کامپیوتر برای انجام تکالیف مدرسه دسترسی دانش آموزان به اینترنت مناسب، توانمندی فنی و حرفه‌ای معلمان در ارائه آموزش‌ها به کمک وسایل دیجیتال، فراهم بودن زمان کافی برای معلمان برای فراهم کردن طرح درس آنلاین، دسترسی معلم به منابع حرفه‌ای برای آموختن کار با ابزارهای دیجیتال و مشوق‌هایی به معلمان برای ارائه طرح درس‌های ویژه آموزش آنلاین و حمایت فنی مناسب از آموزش‌ها.
در همین باره آزمون پیزا 2018 که توسط بخش آموزشی سازمان همکاری‌های اقتصادی برگزار می‌شود سه مؤلفه اصلی زیرساخت های آموزش مجازی را دسترسی دانش‌آموزان به کامپیوتر و اینترنت، آمادگی نرم‌افزاری و سخت‌افزاری مدارس و توانمندی معلمان در آموزش‌های از راه دور اعلام کرده است.
آموزش آنلاین در مدارس
وضعیت آموزش آنلاین در مدارس جهان
بر اساس آمارها، مدارس و دانش آموزان کشورهای صنعتی و کشورهای توسعه یافته بین 90 تا 100 درصد به آموزش مجازی دسترسی دارند. البته این آمارها مربوط به دسترسی دانش‌آموزان به کامپیوتر در خانه است و به دسترسی تلفن همراه و اینترنت مربوط نمی‌شود.
کشورهای قطر، عربستان سعودی، کویت، امارات، ترکیه بین 80 تا 90 درصد در آموزش مجازی در مدارس موفق بوده اند.
این آمار برای کشورهای برزیل، تایلند، ترکیه لبنان بالای 70 درصد بوده است. اما ایران در کجای این فهرست قرار می گیرد؟
آموزش آنلاین در مدارس ایران
قبل از هر چیز باید گفت که آمارهای دقیقی از وضعیت آموزش مجازی در مدارس ایران وجود ندارد. آمارهای ایران معمولا بر اساس دسترسی به اینترنت و یا دسترسی به موبایل برای استفاده از شبکه شاد است.
اگر بخواهیم این آمارها را ملاک قرار دهیم چیزی بین 60 تا 70 درصد مدارس ایران زیرساخت های آموزش آنلاین را فراهم کرده اند. اما اگر بخواهیم آمارهای جهانی و شاخص های آزمون پیزا 2018 را ملاک قرار دهیم باید گفت که این آمار در بهترین حالت بین 40 تا 50 درصد است.
پوشش محدود اینترنت پر سرعت و فقر فراگیر به خصوص در مناطق محرومی مانند استان سیستان و بلوچستان، کرمان، ایلام و … باعث شده دانش آموزان زیادی به امکانات آموزش آنلاین دسترسی نداشته باشند.
به دلیل گران بودن تجهیزاتی مانند لپ تاپ، کامپیوتر خانگی، موبایل و تبلت دانش آموزان فقیر شهرهای بزرگ که زیر ساخت های آموزش آنلاین در مدارس آنها فراهم است نیز این امکان را ندارند که به درستی از این زیرساخت ها استفاده کنند.
بر خلاف حرف های قشنگ و آمارهای وزارت آموزش و پرورش و وزارت ارتباطات ایران با رسیدن به ایدئال های آموزش آنلاین در مدارس فاصله زیادی دارد.
